چوب مسواک با حجمی کم جایگاه خاصی در روایات و احادیث نبوی دارد.بیش از یکصد حدیث در فضیلت و آداب مسواک بیان شده است.

مسواک زدن از سنت های پیامبر اکرم (ص)است که از چوب نوعی گیاه مخصوص برای مسواک زدن استفاده می نموده است.
روایت است که هر شب رسول اکرم(ص) موقعی که میخواست بخوابد حضرت جبرئیل نزد مبارکش می آمده وسوال میکرد که ای رسول خدا (ص) آیا مسواک زدی؟

پیامبر اکرم(ص) در جواب می فرمود: اگر هرشب پشت سرهم مسواک بزنم می ترسم که برای امتم حکم اش مانند یکی از فرائض بشود بنابراین پیامبر اکرم(ص) گاهی اوقات مسواک نمیزد تا برای امتش حکم مسواک سنت از نوع مستحب شود نه مانند فرائض ,زیرا ترک فرض از گناهان کبیره است.

کتاب تاریخچه دندانپزشکی چاپ 1986آمریکا نقل می کند:
گیاه مسواک که اولین بار توسط حضرت محمد (ص)جهت تمیز کردن ،استحکام وجلوگیری از پوسیدگی دندان وسفت شدن لثه توصیه شده،بیش از 1400 سال است که در بسیاری از کشورهامورد استفاده می باشد .
این گیاه جدیدا در ایران ،انگلستان و آمریکا مورد تحقیقات وسیع قرار گرفته و اثرات شگفت انگیزی از آن کشف شده که نشان میدهد بطور فاحش در جلوگیری از پوسیدگی دندان و امراض دهان ودندان موثر است و این تاثیر به مراتب بیشتر از خمیر دندان ودهانشویه  های مصنوعی میباشد.
رودات محقق آلمانی بخاطر تحقیقی در موضوع مسواک به سودان مسافرت می کندمواد موجود درمسواک را آزمایش می کند و در مقابل میکروبها قرار می دهد واثر پینیسیلین را در مسواک مشاهده می کند.

چوب مسواک درارای ماده اصیل فلوراید است که برای استحکام ریشه دندان مفید است و دارای ماده کلراید است که زردی و تیرگی دندانها را ازبین می برد و دارای ماده  Trimethylamina است که در استقامت لثه و جراحات ریز دهان را التیام می بخشد و دارای مقادیر زیادی ویتامین ج است.

بیش از 25 ماده طبیعی که در چوب مسواک شناسایی شده است که سلامت دهان و دندان و جسم را تضمین می کند و همچنین ماده صمغی آن حاوی Resins است که از مینای دندان محافظت می کند.

به یاد داشته باشید که دهان دروازه بدن است. صحت و سلامتی کل بدن به آن بستگی دارد.لذا نظافت دو تمیزی آن کار عاقلانه ای خواهد بود و این امر فقط با مسواک زدن ممکن است.


فضیلت مسواک در احادیث رسول اکرم (ص)

·         از حضرت ابوهریره (رض) روایت است که پیامبر اکرم (ص) فرمودند:اگر بر امتم مشکل نمی شد امر میکردم به موقع هرنماز مسواک بزنند.

·         رسول اکرم (ص) فرمودند: به مسواک زدن چنان امر شده ام که گمان کردم بزودی در قرآن در این مورد آیه نازل خواهد شد.

·         در کتب حدیث آمده است که پیامبر اکرم (ص) قبل وبعدغذا و موقع بیدار شدن از خواب مسواک استعمال می نمود.

·         حضرت عایشه (رض) می فرماید: آخرین لحظات زندگی آن حضرت (ص) مسواک طلبید ودندانهای مبارک خویش را مسواک زد.

·         دهان خود را بامسواک پاکیزه و مطهر کنید.

·         پیامبر اسلام(ص)  ده خصلت را از فطرت را برشمرد که منجمله آنها مسواک بود.


فضیلت مسواک بر روح و روان

·         سنت موکده رسول اکرم (ص) است.

·         هنگام سکرات شهادتین به راحتی بر زبان جاری می شود.

·         مطرود کننده شیطان است.

·         خوشبو کننده دهان و راضی کننده رب است.

·         مانع جذام است.

·         لثه ها را محکم و امراض آنها را ازبین می برد.

·         حافظه را قوی می کند.

·         بینایی را جلا و نور چشم را زیاد می کند.

·         باعث ازبین رفتن بلغم می شود.

·         دردهای دندان را ساکت می کند.

·         صدا را صاف و جذاب می کند.

·         بر هضم غذا کمک می کند.

·         هنگام ذکر و تلاوت به انسان نشاط می بخشد.

·         ملائکه را خشنود می کند.

·         حسنات را زیاد می کند.

·         آب دهان را (بزاق) زیاد میکند وبزاق عامل سلامتی و از بین برنده میکروبهاست.

·         سبب نصرت و امداد الهی است زیرا سنت پیامبر اکرم (ص) است.

·         از فطرت و سرشت انسانهای پاک است.

·         از بین برنده امراض معده است.


مواقع استعمال مسواک 

·         بهنگام وضو گرفتن مسواک زدن سنت است.

·         بهنگام تلاوت قرآن.

·         هنگام خوابیدن.

·         به وقت بیدار شدن از خواب.

·         بعد از غذا خوردن.

·         همچنین قبل از غذا خوردن نیز سنت است.

·         قبل از همبستر شدن با همسر.

·         هنگام نمایان شدن سکرات موت.

·         بهنگام بدبویی دهان.

البته باید بدانید که سنت های پیامبر را تنها برای رعایت بهداشت انجام نمی دهیم بلکه اول برای رضایت خداوند متعال وشفاعت پیامبر(ص)درآخرت است  زیرا در غیر این صورت فقط مزایای مادی داشته وشامل  شفاعت پیامبراکرم (ص)نمی شود،به عنوان مثال شستن دست قبل از خوردن غذا یکی از سنت های پیامبر است واین نیت که سنت پیامبر(ص)انجام بدهیم دست ها را قبل غذا بشوییم آبی که از شستن دست میریزد حرام است وقابل استفاده و وضوع گرفتن نمی باشد،اما اگر فقط برای رعایت بهداشت دست ها را بشوئیم آن آبی که از شستن دست میریزد قابل استفاده وحلال است

زیرا در حالت اول چون نیت انجام سنت است گناهان دست هم همراه آب میریزد وآب حرام می شود ودر حالت دوم چون فقط رعایت بهداشت بوده گناهی نمی ریزد وبنابراین حلال میباشد.

پیامبر اکرم (ص) می فرماید: ناخن هایتان را همیشه بگیرد زیرا درزیر ناخن کثیفی جمع می شود و پشت مفصل انگشتان دست را خوب یشوئید.

پیامبر اکرم (ص) می فرماید: دندان هایتان را تمیز نگه دارید و با دهان روغنی و بوداده پیش من نیایید.

دوستان گرامی پیامبر اکرم اسلام ، این کاملترین انسان را می توان از احادیث بالاهم بر پیامبر بودنش پی برد، زیرا زمانی که خبری از بهداشت نبود ومردم دختران خود را زنده به گور می کردند، پیامبرعزیز1400سال پیش چقدرزیبا به این نکات ریز و خیلی مهم دستور می دهد گرچه ما ذره ای از احادیث پیامبر اکرم (ص) را درمورد بهداشت اینجا نقل کردیم . مگر سازمان بهداشت چند سال است که شروع به کار کرده است مگر چند سال است که صحبت از بهداشت است اگر باشد حداکثر 100 سال اما 1431سال کجا و 50یا 100 سال کجا.

تهیه کننده: محمد جمالزهی

Jamal_zahi@yahoo.com